Doğru ve Etkli Konuşma Kuralları

• Doğru, güzel ve etkili konuşabilmenin ilk şartı çok okumak ve geniş bir kültüre sahip olmaktır.
• Konuşmacının son derece geniş bir kelime hazinesine sahip olması gerekir.
• Topluluk karşısında yapılacak konuşmalarda konuya önceden, ne kadar hâkim olunursa olunsun, mutlaka yeni bir hazırlık yapılmalıdır.
• Konuşmacının her şeyden önce kendisine uygun bir konu belirlemesi ve bunu sınırlandırması gerekir.
• Belirlenen konuyla ilgili olarak sağlam bir araştırma yapılmalı ve önemli kısımlar not alınmalıdır.
• Belge ve bilgiler toplandıktan sonra konu ve amaca uygun bir plân yapılmalıdır.
• Yapılan plânda düşünceler belli bir düzene göre sıralanmalı ve düşünceler arasındaki bağıntılara dikkat edilmelidir
• Topluluk karşısındaki konuşmalardan önce ayna karşısında ya da kayıt cihazlarıyla provalar yapılması yararlı olacaktır.
• Şunu asla unutmayalım ki konuşmacının dış görünüşü, kılık kıyafeti ve davranışları en az söyleyecekleri kadar etkilidir.
• Dış görünüşümüzle, bakış ve duruşumuzla karşımızdakilere güven vermeliyiz. Duruşumuz olabildiğince rahat olmalı; eğer ayakta isek dik durmalıyız.
• Konunun niteliğine göre, aşırılığa kaçmadan jest ve mimiklerin yerinde kullanılması konuşmayı daha da etkili kılar.

Konuşmaya uygun bir selamlama sırasıyla ve saygı cümleleriyle başlamak gerekir. Dinleyicilere kendilerine değer verdiğinizi hissettirmek size büyük bir kolaylık sağlayacaktır. Özel ya da topluluk konuşmalarında sizi saatlerce dinleyebilirler; yeter ki onlara biraz iltifat edin ve kendilerinden bahsedin.

• Konuşma esnasında önceden hazırlanan plâna bağlı kalınmak; ancak, elinizdeki notları okumak gibi bir yanlışlığa düşülmemelidir.
• Hitap edilen topluluğun seviyesi iyi bilinmeli; konuşma ona göre ayarlanmalıdır. Yani, hedef kitlenin doğru tespit edilmesi gerekir.
• Kullanılan dil, sade ve anlaşılır olmalı olabildiğince kısa cümleler kurulmalıdır. Zaman zaman soru ve ünlem cümleleriyle konuşma tek düzelikten kurtarılmalıdır. Bu tür cümleler, aynı zamanda konuşmacıya düşünme fırsatı da sağlar.
• Konuşmaya atasözü, deyim, özdeyiş, fıkra ve nükte gibi yardımcı öğelerin katılması dinleyicilerin dikkatini canlı tutacaktır.
• Yumuşak bir ses tonu, sevecen, tatlı kelimeler ve nihayet yumuşak bir üslûp, konuşmacıyı amacına daha kolay ulaştıracaktır. İçten bir konuşma dinleyenleri derinden etkiler. Bu sebeple “sen dili” yerine “siz dili” tercih edilmelidir.
• Telâffuz hataları yapmamaya ve özellikle bölge ağızlarını kullanmamaya gayret edilmelidir.
• Konuşma süresi ne uzun ne de kısa olmalıdır. En güzel konuşma süresinde tamamlanan konuşmadır.
• Konuşma esnasında savunulan düşünceler, sağlam delillerle desteklenmeli, zaman zaman örnekler verilerek konu somutlaştırılmalıdır.
• Konuşma sırasında dilin zengin imkânlarından, anlam olaylarından ve edebî sanatlardan yararlanmak gerekir.
• Konuşma esnasında, genel dil yanlışlıklarından ve anlatım bozukluklarından ısrarla kaçınmak gerekir.
• Unutulmamalıdır ki en güzel plân, istediğimiz sonucu dinleyicilere en inandırıcı biçimde kabul ettirebilen plândır.
• Konuşmanın bitimine yakın bir yerde, herhangi bir
  yolla dikkatler toplanarak konunun kısa bir özeti yapılmalı ve nihayet asıl düşüncemiz verilmelidir.
• Konuşma bittiğinde dinleyenlere teşekkür edilmeli saygı ve sevgiler sunulmalıdır.

Protokol ve Görgü Kuralları

Kişiler arası mesafe:

• Özel Mesafe: (30–35 cm.) Anne, baba, eş ve çocuklar gibi duygusal yakın kişilerin kullandığı mesafedir. Asansör ve toplu taşıma araçlarında bu mesafe ihlal edilir. Bu mesafenin ihlal edildiği zorunlu anlarda bireyler rahatsız olur. Bu ortamlarda bireyler rahatsızlığını tavanı veya yeri seyrederek belirtirler.
• Samimi Mesafe: (40–80 cm.) Birbirlerini tanıyan ve rahat konuşan kişilerin kullandığı mesafedir. Samimiyeti ve yakınlığı ifade eder. Genellikle yakın dostların ve arkadaşların kullandığı alandır.
• Sosyal Mesafe: (80cm- 2m.) Ast-üst, satıcı-müşteri ve iş arkadaşlarının kullandığı mesafedir. Resmi işlerin yürütüldüğü alandır.
• Topluma Açık Mesafe: (Yabancılar ile mesafe) (2m.- — ) Topluma açık olan ve tanımadığımız kişiler ile kullanılan mesafedir. Mesafe yaklaşık 10 m. geçmesi halinde karşılıklı iletişim ve ilişki güçleşir.