Tuyuğ Genel Özellikleri
• Türkçe bir kelime olan tuyuğ, “şarkı söyleme, kapalı, gizli ve cinaslı söz” demektir.
• Türklerin divan edebiyatına kattığı Nazım biçimlerinden biri olan tuyuğ, birçok yönden rubaiye benzer.
• Tuyuğ, rubai gibi tek dörtlükten oluşur.
• Uyak düzeni rubai gibi aaxa biçimindedir. Ancak az da olsa tüm dizeleri uyaklı tuyuğlar da vardır.
• Tuyuğlar aruzun yalnızca fâ’ilâtün / fâ’ilâtün / fâ’ilün kalıbıyla yazılır. Bu yönüyle rubaiden ayrılır.
• Tuyuğ yalnızca Türklerin kullandığı Nazım biçimidir. Halk edebiyatındaki maninin etkisiyle oluştuğu düşünülür.
• Manide olduğu gibi tuyuğda da cinaslı uyak kullanılır.
• Şairler, rubailerde olduğu gibi tuyuğlarda da dinî, tasavvufî düşüncelerini dile getirmişlerdir.
• En önemli şairleri Nesimî, Kadi Burhanettin, Ali Şir Nevâî…’dir.
Tuyuğ Örnekleri
Hakka şükür koçlarun devrânıdır
Cümle âlem bu demün hayrânıdır
Gün batandan gün toğan yire değin
Ask erinün bir nefes seyrânidur
(Ali Şir Nevaî)
