Şeyhî Kimdir? Hayatı Eserleri ve Edebi Kişiliği
Şeyhî Kimdir?
• Kütahya’da doğan Şeyhî’nin asıl adı Yusuf Sinaneddin’dir.
• Divan şiirinin 15.yüzyıldaki en önemli temsilcisi olan Şeyhî, kendisinden sonraki birçok şairi etkilemiş; aralarında Fuzûli ve Baki’nin de bulunduğu birçok şair, onun şiirlerine nazire yazmıştır.
• İran’da tasavvuf ve tip öğrenmiş, hekimlikte ün kazanmış,Çelebi Sultan Mehmet’i tedavi etmiş, Çelebi Mehmet de ona Tokuzlu köyünü tımar olarak vermiştir. Tokuzlu köyüne giderken yolda tımarın eski sahiplerince soyulmuş, uğradığı felaketi padişaha anlatmak için de ünlü “Harnâme“sini yazmıtır.
• Harnâme, 126 beyitlik bir mesnevidir. Şeyhî bu mesnevide öküz olmaya özenen bir eşeğin ibretli hikâyesini anlatmıştır. Eser, alegorik (sembolik) tarzda yazılmıştır. (Alegori; bir olayı, bir düşünceyi bir durumu, bir duyguyu sembollerle anlatmaya denir.)
• Bu eserdeki eşek, elindekilerle yetinmeyip, emek vermeden hak etmediklerine sahip olmak isteyen insanı temsil eder. Şeyhî bu yolla insanlara öğüt vermeyi amaçlamıştır. Hiciv edebiyatının da en önemli örneklerinden olan Harnâme, aynı zamanda Türk edebiyatının ilk fabl örneğidir.
• Şeyhi’nin Harnâme’nin yanı sıra Hüsrev ü Şirin adlı bir mesnevisi ve Divan’ı vardır.