Proje tabanlı öğrenme yaklaşımı, öğrenenlerin yaşamlarında karşılaşabilecekleri problemleri sınıf ortamında farklı disiplinlerle bağlantı kurarak ve bir senaryo çerçevesinde ele alarak çözmeye çalıştıkları bir öğrenme yaklaşımıdır. Öğrenenlerin yaşamlarında karşılaştıkları problemleri çözmelerini hedefleyen bu yaklaşımın temel özellikleri incelendiğinde pragmatizm felsefesi ve İlerlemecilik eğitim akımına uygun bir yapıya sahip olduğu görülür. Proje tabanlı öğrenme yaklaşımı, öğrencilerin problem çözme becerilerini geliştirdiği için uygulama, analiz ve sentez düzeyindeki kazanımların gerçekleşmesinde daha çok kullanılır.
Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımının Temel Özellikleri
- Diğer disiplinlerle de bağlantılı bir problem-senaryo üzerine inşa edilmiştir.
- Öğrenci merkezli öğrenmeyi temele alarak küçük gruplarda öğrencilerin birlikte öğrenmeleri esas alınmıştır.
- Öğretmen yardımcı ve yönlendirici, öğrenci ise özerk ve kurgulayıcıdır.
- Her senaryonun sonunda gerçekçi ve öğrenci tarafından geliştirilmiş bir ürün ortaya çıkar.
- Proje tabanlı öğrenme, öğrencilere yaratıcı bir öğrenme deneyimi sunmaktadır.
Öğrenciler kendi öğrenme deneyimi ile meşgul olurken öğretmenler, öğrencilerin projelerini gerçekleştirebilmeleri için onlara yardımcı olmaktadır.
- Öğrenciler projeleri gerçekleştirebilmek için ön planda iken, öğretmenler işleri kolaylaştırmak için arka planda yer almaktadır.
- Okulda ve okul dışında, öğrencilerin birbirleriyle iyi ilişkiler kurmalarını sağlayabilecek bir yapıya sahiptir.
- Öğrencilerin öğrenme süresi boyunca hem kendi hem de diğer gruplardaki arkadaşları ile koordinasyon içinde çalışmalarına olanak sağlanmaktadır.
Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımı
- İş – Ürün Ortaya Koyma
- Ürün – Süreç Değerlendirme
- Gerçek Yaşam Problemleri
- Bilgiyi Araştırıp Bulan Öğrenci
- Birden Fazla Çözüm Yolu
- Yardımcı ve Yönlendirici Öğretmen
- Derinlemesine Anlama
- Disiplinler Arası Yaklaşımlar
Proje tabanlı öğrenme yaklaşımına ilişkin ele alınan proje konuları;
- Öğrenci yönetiminde olmalıdır.
- Gerçek dünya ile ilişkili olmalıdır.
- Öğrenciyi güdülemeli, merak uyandırmalıdır.
- Bilgi birden çok kaynaktan toplanmalıdır.
- Araştırma temeline dayanmalıdır.
- Bilgi ve beceriler iyice oturtulmalıdır.
Proje tabanlı öğrenmede dersin işlenmesi aşamaları şunlardır:
- Konunun seçilmesi
- Konunun tartışılması ve netleştirilmesi
- Projenin planlanması ve hazırlanması (İşlem-zaman çizelgesi)
- Konunun araştırılması
- Öğrencilerin yönlendirilmesi
- Yaratılan ürünün sunulması
- Projelerin değerlendirilmesi
Proje tabanlı öğrenme yaklaşımının planlanması ve uygulanması sırasında dikkate alınması gereken noktalar şunlardır:
- Proje istendik etkinlikleri kapsayıcı olmalı ve boş uğraşlardan arındırılmalıdır.
- Projenin hazırlanması için ayrılan süre yeterli olmalıdır.
- Proje istenilen konuyla ilgili olmalı, ulaşılacak hedefler açıkça belirtilmelidir.
- Projeden elde edilecek sonuç araç-gereç ve kaynaklar için yapılan yatırımı karşılayabilecek nitelikte olmalıdır.
- Öğrencilere etkinlikler yolu ile sorunlarını çözebilme olanağı verilmelidir.
- Öğrencilerin yaratıcılık, sorumluluk ve başarı duygusunu tatmasına uygun olmalıdır.
- Proje öğrencilerin normal yaşam koşulları içinde çalışmalarına olanak sağlamalıdır.
- Proje öğrencileri düşünmeye, incelemeye ve araştırmaya yöneltmelidir.
- Değerlendirmede sadece ürün değil ürünle birlikte bu ürünün ortaya konulması süreci de büyük önem taşımasıdır. Bu bağlamda değerlendirme ürün ve sürecin birlikte değerlendirildiği bir yapı içermelidir.
Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımının Yararları
- Öğrencilerin katılımları artar, öz güvenleri gelişir. Öğrenime yönelik olumlu tutumlar gelişir.
- Projelerle uğraşan öğrencilerin kendi öğrenimleri için, geleneksel sınıf derslerine göre daha fazla sorumluluk aldığı bu ortamda, geleneksel öğrenme ortamının sağlandığından daha fazla akademik kazanç elde edilir.
- Yüksek düzeyde düşünme, problem çözme, birlikte çalışma ve iletişim gibi karmaşık becerileri geliştirmek için uygun olanaklar sağlar.
- Öğrenim olanaklarına erişim için daha geniş bir ufuk, kültürel bakımından farklı öğrencileri kaynaştırmak için uygun bir fırsat yaratır.
- Grupla çalışma ve iş birliğine dayalı öğrenme etkinliklerine katılımı sağlar.
- Zekânın farklı boyutlarının kullanımına izin verir (müzik-ritmik zekâ, uzamsal, mantıksal zekâ gibi).
- Öğrenci performansının bireysel olarak ölçülmesine izin verir.
- Öğrenciler gerçek yaşamla oldukları ürünleri ve performansı birleştirirler.
Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımının Sınırlılıkları
- Öğretmenin iş yükünü ve sorumluluklarını arttırabilir.
- Öğrenme için ayrılan süre ve maliyet artabilir.
- Araştırmanın sınırları iyi çizilmezse, konuda aşırı bir sapma ve dağılma gözlenebilir.
- Mükemmel bir iş, ürün, eder her zaman ortaya çıkmayabilir.
- Disiplinler arası tasarıya dayalı ders planlarının hazırlanması oldukça zor olabilir.
