Öğretim Etkinlikleri Modeli

Gagne, bilişsel ve davranışçı kuramın öğretim ilkelerini bir araya getirerek, sınıfta öğretimin nasıl gerçekleştireceğine ilişkin bir öğretim modeli ortaya koymuştur. Gagne’ye göre öğretimin amacı, öğrencilerin problem çözme becerilerinin geliştirilmesidir. Öğrenmede yalnız pekiştirme, bitişiklik ve tekrar gibi dış etkilerin değil, iç faktörlerin de etkisi vardır. Modele göre öğrenme işinin düzenlenmesinde planlama, öğrenecek birey için yapılmalıdır.

Bu nedenle Gagne’nin yaklaşımı bilişsel öğrenme kuramlarının özgün bir sentezi olarak değerlendirilebilir.

Gagne’ye göre öğretme; öğrencide öğrenmenin başlaması, sürdürülmesi ve sonuçlandırılmasını sağlayan ve birbirini izleyen dış olaylar dizisidir.

Gagne’ye göre öğrenme; beyinde gerçekleşir ve gözlenebilen davranışlarla dolayı olarak anlaşılır.

Gagne’ye Göre Öğrenme Ürünleri (Öğrenme Alanları)

• Sözel Bilgiler
• Tutumlar
• Psikomotor Beceriler
• Zihinsel Beceriler
• Bilişsel Stratejiler

1. Zihinsel (entelektüel) beceriler: Gagne’ye göre öğrenme nasılı bilme ile ilgili ve birbiriyle ilişkili sekiz kategoriden oluşan bir süreçtir. Okul öğrenmelerinde önemli yer tutar. En karmaşık öğrenme çeşidi olan problem çözme hiyerarşinin en altında yer alır. Bir alt basamak bir üst basamağın öğrenilmesi için ön koşul durumundadır. Bu sekiz öğrenme kategorisi şunlardır:

2. Sözel bilgiler: Ne öğrenileceğine ilişkin kavram ve dizgeler edinmeyi tanımlamaktadır. Terimler, isimler, tanımlar, semboller, fonksiyonlar ve kategorik bilgi kümeleri sözel öğrenme kapsamındadır. Etkili bir sözel bilgi öğrenme süreci, kavram ve olguları ilişkilendirmeye dönük olmalı ve daha sonraki öğrenmeler için yönlendirici nitelikler taşımalıdır.
3. Psikomotor beceriler: Bireyin performansına yansıyan önemli bir öğrenme alanıdır. Bilişsel yeterliklerin ve duyuşsal özelliklerin ürünü olan becerilerin kazandırılmasında temel amaç, hareketleri doğru, hızlı ve düzgün biçimde yapabilmektir. Öğretimin tüm kademelerinde yer alan motor becerilerine örnek olarak yazı yazmak, resim yapmak, spor aktivitelerinde yer almak verilebilir.
4. Tutumlar: Tutum, bireyin bir uyarana, olaya veya nesneye olumlu veya olumsuz vaziyet alış biçimi olarak tanımlanabilir. Tutumlar, organizmanın biyolojik kalıtımıyla değil, yaşantılar yoluyla edinilmektedir. Etkili bir öğretim modeli, öğrenciye olumlu tutumlar kazandırmak amacıyla düzenlenmelidir. Öğrenciler olumlu bir benlik algısı geliştirmeleri için yüreklendirilmelidir. Bu amaçla başvurulacak yöntemler şöyledir:

• Öğrencilere önceki başarıları anımsatılarak kararlılık ve özgüven geliştirmeleri sağlanmalıdır.
• Öğrencilere doğal tepkilerini yansıtmaları için uygun öğrenme ortamları sağlanmalıdır.
• Öğretmen öğrencilere uygun bir model olmalı, olumlu duyuşsal özellikler kazanmalarına rehberlik etmelidir.
• Öğrencilerin başarılı olma gereksinimleri karşılanarak, bu yöndeki çabaları düzenli olarak ödüllendirilmelidir. Öğretim ortamındaki başarısızlığa neden olan sebepler giderilmelidir.

5. Bilişsel stratejiler: öğrenme yoluyla kazanılan zihinsel şema ve yapılar anlamındadır. Bilişsel stratejiler dikkat, algılama, kodlama, depolama, kontrol, geri çağırma, yeniden örgütleme ve transfer gibi boyutlardan oluşmaktadır. Birey herhangi bir problem durumunda öncelikle belleğinde sakladığı bilişsel stratejilere başvurur.