Makale

Kaynak Gösterme İlkeleri Nelerdir?

KAYNAK GÖSTERME KURALLARI

  • Bilimsel bir çalışmada, kullanılan bilgilerin nasıl, nereden ve ne şekilde alındığını belirtilmelidir.
  • Bilimsel araştırmalarda ve tez yazımında, kullanılan kaynakların belirtilmesinde titizlik gösterilmesi, başkalarının çalışmaları ile araştırmacının kendi özgün çalışmasının herhangi bir belirsizliğe meydan vermeyecek şekilde net olarak ayrılabilmesi için gereklidir.
  • Bu nedenlerle çalışmada kullanılan başkalarına ait fikir ve yapıtların kaynağı titizlikle belirtilmelidir.
  • Bilimsel kitap, makale ve tezlerde, başka kaynaklardan yapılan alıntılar, ya aynen aktarılır ya da özü değiştirilmemek kaydıyla tezi yapanın kendi cümleleriyle özetlenerek veya yorumlanarak verilir.
    Her iki durumda da, alıntı yapılan kaynağa (metin, tablo, şekil ve benzeri dâhil) belirlenmiş kurallara uygun olarak mutlaka atıfta bulunulmalıdır.
  • Bir kaynaktan aynen alınan bilgiler, çift tırnak içinde (“…“) gösterilirler.
  • Çalışmayı hazırlayanın, kaynaktaki bilginin özünü değil, biçimini değiştirerek yaptığı alıntılar ise, çift tırnak arasına alınmadan gösterilirler.
  • Her iki alıntı türünde de, ilgili kaynağa mutlaka atıf yapılır.

Kaynak göstermede farklı yöntemler kullanılmaktadır.

  • Kaynak göstermede hangi yöntemin seçileceği, bilim kuruluşu veya derginin ilkelerine göre yapılır.
  • Ayrıca araştırma yapılan bilim dalındaki diğer çalışmaların ve tezlerin daha çok uyguladıkları yöntem seçilir.
  • Hangi kaynak gösterme yöntemi seçilirse seçilsin çalışmanın veya tezin tamamında aynı yöntem kullanılmalıdır.

Kaynak gösterme yöntemleri

Kaynak gösterme yöntemleri temel olarak ikiye ayrılmaktadır:

  1. Dipnotlu kaynak Gösterme yöntemi (Klasik Sistem)
  2. Metin İçi Kaynak Gösterme Yöntemi (APA Sistemi)

Kaynak göstermede amaç

  1. Araştırmacının savunduğu görüşün doğruluğunu desteklemek.
  2. Bilgilerin kaynağını göstermek, asıl sahiplerinin hakkını vermek.
  3. İlgili konuda yeni araştırma yapacaklara başvuru ve değerlendirme fırsatı vermek.

Dipnotlu Kaynak Gösterme Yöntemi

  • Bu yöntemde başvurulan kaynaklar, her sayfada metin içerisinde numaralarla belirtilir ve sayfa altında ya da bölüm sonunda bu numaralara göre sırasıyla yazılır.
  • Sayfa altı gösterim daha çok kullanılmaktadır.
  • Bölüm sonunda ya da kitabın sonunda da dipnotları numara sırasında göre yazılabilir.

Dipnotu İlkeleri

Dipnotları çok uzun olmamalı

  1. Aynı dipnotu numarası ile birden fazla kaynak gösterilebilir.
  2. Bir sayfada gereğinden çok dipnotu kullanımı okuma ve görünüm açısından hoş karşılanmaz.
  3. İlk defa kaynak gösterilirken dipnotunda kaynakla ilgili bilgiler tam olarak yazılır.
  4. Aynı kaynağa tekrar atıf yapıldığında yazar, kaynağın ilk birkaç kelimesi ve sayfa numarası yazılır.
İlginizi çekebilir:
Anlatım Kuralları Nelerdir?

Metin içinde kaynak gösterimi : APA SİSTEMİ

Metinde kaynak gösterilecek yerde parantez açılarak ilgili kaynağın yazarının soyadı,yayım yılı ve sayfa numarası yazılır. Tüm kaynaklar soyadı sırasına göre kaynakça bölümünde gösterilir.

Örnek (APA Sistem)

Metin içinde:

5 yüzyıla dek, tüketim normları dini değerlere göre tanımlanıyordu. (Işın,1985;545) Tanzimatla birlikte, Osmanlı burjuvasinin zevklerine yanıt veren alışveriş mekanları standart haline geldi.(Toprak,1995;27)

Kaynakçada:
Işın, Ekrem(1985), Modernleşme ve Gündelik Hayat, İstanbul: İletişim Y.
Toprak, Zafer(1995), “Tüketim Örüntüleri”, Cogito, S:5, İstanbul, s.25-28.

APA Sistemi

Aynı yazarın birden fazla eserine başvuru yapılmışsa,

  1. Yayın tarihleri ayrı ise kaynakçada yayın yılına göre sıralanır.
  2. Ancak aynı yazarın iki yayınının da tarihleri aynı yıl ise, kaynakça ve metin içinde yılın hemen yanına a ve b gibi ayırt edici simgeler konulur.

Metin içinde bir örnek;

Türker tarafından yapılan bir çalışma (Türker,1996a;25) teoriyi desteklerken diğer bir çalışma(Türker,1996b;59) çelişkili sonuçlar vermiştir.

Kaynakçada;

Türker, Hasan, 1996a, “Dış Ticaretin Bileşimi”,Bilimsel Araştırmalar Dergisi,S:2(Bahar),s.22-34.
Türker, Hasan, 1996b, “Ödemeler Dengesi Sorunlarımız”, İstanbul Üniversitesi İktisat Dergisi,C:II,S:2.,s.45-67.

Dipnotunda Kaynak kullanımı

Bir kaynağa ilk kez yapılan atıfta kaynakla ilgili tüm mevcut bibliyografik bilgiler aşağıdaki sıraya göre verilir.
1) Kitap dipnotu;
Yazar Adı ve Soyadı,Yayının Adı, (varsa),Çevirenin Adı ve Soyadı, Basım Yeri, Yayıncı, Basım Yılı,sayfa numarası.
Örnek;
Halil Seyidoğlu,Bilimsel Araştırma Teknikleri, İstanbul:Güzem Y.,1997,s.35.

2) Makale dipnotu

Yazar Adı Soyadı, “Makalenin Adı”,Derginin adı,Cilt No:, Sayı No:,(Ay-Yıl),sayfa No.
Örnek:
Nilüfer Göle, “Batı Dışı Modernlik”,Toplum Bilim Dergisi,S:105(Bahar 2004),s.38.

Çalışmada Aynı Kaynağa Yeniden Başvurulursa
Dipnotlu kaynak gösterme yönteminde aynı kaynağa ikinci veya daha fazla atıfta bulunulduğunda kaynaklar ilgili mevcut bibliyografik bilgiler kısaltılarak verilir: Yazarın soyadı,eserin uygun biçimde kısaltılmış adı,sayfa numarası.

Örnekler (Kitap)
1) Şerif Mardin,Türkiye’de Toplum ve Siyaset,İstanbul:İletişim Y.,2007,s.43.
2) Mardin,Türkiye’de Toplum……,s.23.

İlginizi çekebilir:
Düzgün, Doğru ve Etkili Konuşmanın İlkeleri Nelerdir?

veya….
2) Mardin,a.g.e.,s.23.

a.g.e. = adı geçen eser
Örnekler: (Makale)
1) Uğur Kömeçoğlu, “Toplumun Dışsallığına İlişkin Bir Eleştiri”, Sivil Toplum,1(2),s.11.
2) Kömeçoğlu, a.g.m.,s.16.
a.g.m. = adı geçen makale
Ibid, Op.cit, Loc.cit Kullanımı
Yabancı kaynaklarda kullanımı olan, yeniden atıf durumunu bildiren latince kısaltmalardır.

Ibid : aynı yerde anlamını verir.
Bir kaynağa başvuru yapıldıktan sonra araya başka bir dipnotu girmeden o eserin aynı sayfasına başvurulursa, “Ibid” yazılması yeterlidir. Sayfa numarası yeniden yazılmaz.
Örnek (Ibid)

1) Ziya Gökalp, Türkçülüğün Esasları,Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Y., 1970, s.56.
2) Ibid. (aynı sayfa olursa…)
3) Ibid,s.123. (farklı sayfa olursa…)
Op.cit kullanımı
Op.cit : yukarıda değinilen çalışma anlamına gelir.
Araya başka kaynaklar girdikten sonra önceki kaynağa yeniden başvuru yapılırsa yazar soyadından sonra yazılarak kullanılır.

Örnek (Op.cit)
1) Tamer İşgüden, Makro İktisat, İstanbul: Yetkin Y.,1988,s.35.
2) Ali Aydın, Finansal Politikalarda Yenilikler, Ankara: Bilgi Y.,2005,s.2.
3) İşgüden,op.cit.,s.76.

DİPNOTLU KAYNAK GÖSTERME ÖRNEKLERİ

Tek Yazarlı Kitap
Yazarın Adı Soyadı, Kitabın Adı (bold veya italik),
Baskı Sayısı, Basım Yeri: Yayın Evi, Yıl, Sayfa Numarası.

Örnek; Serap Yazıcı, Demokratikleşme Sürecinde Türkiye, İstanbul: İstabul Bilgi ÜniversitesiY., 2009, s. 18

İki Yazarlı Kitap
Birinci Yazarın Adı Soyadı & İkinci Yazarın Adı Soyadı, Kitabın Adı, Baskı Sayısı, Basım Yeri: Yayın Evi,Yıl, Sayfa Numarası.

Örnek ; Thomas A. Robinson & Hillary Rodrigues, World Religions, London: SCM Press, 2006, s. 28

Kongre ve Sempozyumlarda Sunulan Bildiriler(Yayınlanmamış)
Bildiri Örneği:
Tuncer Kaya Çağlayan, “İngiliz Konsolosluk Belgelerine Göre Samsun”,Samsun Sempozyumu, 13-16 Ekim 2011.
Poster Sunum örneği:
Halil Aslan, “Ankara’da Gecekondu Bölgelerinin Kentsel Dönüşümü”, IV. Sosyoloji Kongresi,Malatya,15-19 Haziran 2008.
Sözlükler
Ansiklopedik Ekonomi Sözlüğü, İstanbul:Dünya Yayınları,s.4.

“Postmodernizm” Toplumbilim Sözlüğü, İstanbul:Paradigma Y.,2006,s.67.

Sinan Ergin, “Medya Sosyolojisi”, Sosyoloji Sözlüğü, Ankara:Bilim ve Sanat K.,2001,s.245.
Yıllıklar ve Resmi Tutanaklar
Devlet İstatistik Enstitüsü, Türkiye İstatistik Yıllığı 1997, Ankara:DİE Y.,1998,s.234.

TBMM Tutanak Dergisi,Dönem 15, Toplantı 2, C:18(Mayıs 1967),s.23.

Tarih Kaynakları
Aşıkpaşazade, Tevarih-i Al-i Osman,(Ali bey Neşri),İstanbul, 1332,s.3.
Hoca Sadettin Efendi, Tacüt-Tevarih, (sad.İsmet Parmaksızoğlu),Ankara:Kültür Bakanlığı Y.,1979,C:I,s.190.
BOA,DUİT(Dosya Usulü İradeler Tasnifi), Dosya 3,Gömlek 12,Belge 15.
BOA, A.DVN.794 numaralı defter,s.97.

Edebiyat Eserleri
Kaşgarlı Mahmut, Divanü Lügat-it-Türk, (Tıpkıbasım),Ankara:Türk Dil Kurumu Y.,1941,s.140.
Peride Celâl. Ana-Kız, İstanbul: İnkılâp Kitabevi, 1941.,s.45.
Victor Hugo,Sefiller,İstanbul: Hayat Y., 1976,s.23-34.
Nazim Divanı,İstanbul,Matbaa-i Amire, 1765,s.234.

Başka Dil Kaynaklar; İngilizce
Alvin Plantinga, “Reason and Belief in God”,Faith and Rationality,(ed) Nicholas Wolterstorf,University of Notre Dame Press,Notre Dame,1991,s.16.
Anthony Kenny, Faith and Reason, Columbia University Press,New York,1983,s.27.

Başka Dil Kaynakları;Arapça
Ebû Bekr Muhammed b. Abdullah b. Arabî, Ahkâmü’l-Kur’an,Darü İhyai’l-Kütübü’l-Arabî, Beyrut,1957,II,524.
et-Tayâlisî, Suleymân b. Dâvud b. Cârud, Musnedu Ebî Davud et-Tayâlisî, thk. Muhammed Abdulmuhsin et-Turkî, Beyrut, 1999,s.40.
el-Hamevî, Mu‘cem, VI. 525.

Celâluddîn Abdurrahman es-Suyûtî, el-itkân fî Ulûmi’l-Kur’an, I, Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye,1987, s. 145.
M. Fuâd Abdulbâki, el-Mu’cemü’l-Müfehres li Elfâzi’l-Kur’ani’l-Kerîm, Kahire: Daru’l Hadis, 2001,s. 127-133.
Ebû Abdillâh Muhammed b. Ömer Fahreddîn Râzî, Tefsîru’l Kebîr: Mefâtihu’l-Gayb,Ç:Suat Yıldırım vd, Ankara: Akçağ Yayınları, 1988–1995, XXIII, s. 305.

Kutsal Kitaplar
Kur’an-ı Kerim,Yasin Suresi,5.
veya (genellikle)
2.Bakara.23. Benzer ayetler için Bkz. 10.Yunus.38; 11.Hud.13; 17.İsra.88.
veya
Bakara,2/34.
Bakara,2-5.,Kur’an- Kerim ve Türkçe Meali,(Ç:Süleyman Ateş), İstanbul:Kuba Y.,2003.

Matta,5:39.
Markos,12:43; Luka,8:17.
I.Samuel,18:17.
Hadis Kaynakları
Buhari, Şehadet 29.
Müslim, Fiten 6.
Tirmîzî,Fiten 35, 42-43.
İbn Hanbel, II, 369.
Buhârî, Muhammed b. İsmail, el-Câmiu’s-Sahîh (Sahîh-i Buhârî ve Tercemesi), Ç:Mehmed Sofuoğlu,İstanbul: Ötüken Neşriyat,1987,C:IV,s.23.

Diğer Dillerle İlgili Kaynaklar.
O dilde latince yazılışta kullanılan farklı harfler aynen kullanılabilir.
Örnek:
Xalil Umarov Gozalişvili Tragediya Mesxov, Kavkazskiy Dom, Tiflis,2004,s.4.
N.F.Bugay,Turki Mesketintsı: Dolgiy Put Ki Reabilitastsii (1944 – 1994), Mejdunarodnaya Obşestva Mesketinsikh Turok Vatan,Moskova, 1994,s.57.

İlgili Makaleler

5 Yorum

  1. bu siteyi dün keşfettim ve mükemmel bir site sizlere çok ama çok teşekkür ederim yarın teog var ve ben bu site sayesinde konuları çok iyi kavradım sonsuz teşşkler :DD

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu