Genel Tiyatro Terimleri
Adapte: Uyarlama. Yabancı bir eseri yer ve kişi adlarını değiştirerek, olayları, örf ve âdet, duyuş ve düşünüş bakımından, aktarıldığı dili konuşanların yaşayışına uyarlama yöntemiyle yapılan çeviri. Türk edebiyatında daha çok Tanzimat tiyatrosunda kullanılmıştır. Ahmet Vefik Paşa, Moliere’nin birçok eserini adapte etmiştir.
Bale: Sözsüz tiyatro eseri olan bale, sahne eserindeki konunun müzik ve dansla canlandırılmasıdır.
Dekor: Tiyatroda olayın geçtiği yerin ve dönemin özelliklerini yansıtan eşyalar bütünü.
Diyalog: Tiyatro oyunlarında iki ya da daha çok kişi arasında geçen karşılıklı konuşma.
Doğaçlama: Belli bir metne bağlı olmadan, sahne hazırlığı yapmadan oyun oynama.
Drama: Olayları sahnede canlandırma sanatı.
Epizot: Tiyatroda diyaloglu bölümlerin her biri, perde.
Fars: Yalnızca güldürme amacı güden, argoya yaslanan, kaba komedi türü.
Feeri: Kişileri melek, cin, şeytan olan oyunlaştırılmış masal. Feeride olaylar gerçek dışı bir âlemde geçer.
Jest: Oyuncuların el, kol ve başıyla yaptığı anlamlı hareketler.
Melodram: Modern tiyatroda acıklı, korkunç, olağanüstü konularda yazılan, gerilimi yüksek sahnelere yer verilen tiyatro türü.
Mimik: tiyatroda daha çok yüz hareketleriyle düşünceyi anlatma sanatı.
Mizansen: Tiyatro oyununun sahneye konulma işi.
Monolog: Tiyatroda tek kişinin yaptığı, genellikle uzun olan konuşma.
Opera: Trajedi ve dramın bütün sözlerinin müzikle bestelenmiş şeklidir. Tamamı bestelenmiş olarak müzik eşliğinde sahnelenen operalar, toplumun üst tabakasına seslenir.
Operet: Bir tiyatro türü olan operetlerde sözlerin bir kısmı müzikli, diğer kısmı müziksizdir. Operetlerde oyunun müziksiz kısmı daha fazladır. Basit bir anlatımı olan operet, halkın anlayabileceği bir dile sahiptir. Bu tür, halk için yazılan, onun seviyesine uygun olan eğlenceli ve hafif konuları içerir.
Pandomim: Sözün yerini jest, mimik ve dans hareketlerinin aldığı kısa oyun.
Perde: Tiyatro eserlerinde konunun ana bölümlerinden her biri.
Piyes: Oynanmak için yazılmış eser, oyun.
Replik: Sahnede konuşan oyuncuların birbirine söyledikleri sözlerden her biri.
Revü: Operetin daha hafif bir biçimi olan revü; dedikoducu, geveze, boşboğaz bir kadın ile bir erkeğin konuşmaları şeklinde sergilenen gösteri türüdür.
Sahne: Tiyatro eserlerinde her perde içinde, kişilerin girip çıkmasıyla oluşan küçük bölüm.
Skeç: Şaşırtıcı bir sonla biten, az kişili ve yalın, şakacı bir içeriği olan kısa oyun.
Tirat: Sahnede karşılıklı uzun konuşma.
Trajikomik: Acıklı ve güldürücü olay ve durumların anlatıldığı oyun.
Vodvil: Türkü ve şarkılara yer verilen, hafif ve eğlenceli tiyatro.
Zenne: Orta oyununda kadın rolüne çıkan erkek oyuncu.
